Hán học danh ngôn về sự hiếu thảo

 

Đạo phụng thờ cha mẹ, đó là gốc của đức. 

夫孝, 德之本也。
Phu hiếu, đức chi bổn dã. 

Hiếu Kinh

 

~*~

Ở nhà phải hiếu thuận với cha mẹ, ra ngoài tôn kính người hơn tuổi, cẩn thận giữ điều tín, gần gũi thân cận với người nhân đức, được như vậy mà còn dư sức thì học tập tri thức nữa.

入则孝, 出则悌，谨而信，汎爱众而亲仁，行有餘力,则以学文。
Nhập tắc hiếu, xuất tắc đễ, cẩn nhi tín, phiếm ái chúng nhi thân nhân, hành hữu dư lực, tắc dĩ học văn. 

Khổng Tử

 

~*~

Cha mẹ còn sống, con cái không nên đi xa, nếu đi phải cho cha mẹ biết nơi đến.

父母在，不遠游，游必有方。
Phụ mẫu tại, bất viễn du, du tất hữu phương.

Khổng Tử

 

~*~

Thờ cha mẹ, nên nhỏ nhẹ khuyên can, nếu thấy cha mẹ không theo ý mình thì vẫn cung kính mà không xúc phạm cha mẹ; tuy khó nhọc, lo buồn, nhưng không được oán hận.

事父母几谏,见志不从,又敬不违,劳而不怨。
Sự phụ mẫu ki gián, kiến chí bất tòng, hựu kính bất vi; lao nhi bất oán.

Khổng Tử

 

~*~

Có ba điều hiếu, đại hiếu là tôn trọng cha mẹ, thứ đến là không làm nhục cha mẹ, thấp nhất là nuôi được cha mẹ. 

孝有三：大尊尊亲，其次弗辱，其下能养。
Hiếu hữu tam: đại tôn tôn thân, kì thứ phất nhục, kì hạ năng dưỡng.

Tăng Tử

 

~*~

Nếu cha mẹ có lỗi lầm, mình phải hòa nhã dùng lời ôn hòa can gián.

父母有過,下氣怡色柔聲以諫。
Phụ mẫu hữu quá, hạ khí di sắc nhu thanh dĩ gián. 

Lễ Ký

 

~*~

Đem lòng yêu vợ con ra yêu cha mẹ thời là hiếu; đem lòng giữ nhà ra giữ nước thời là trung; đem lòng trách người ra trách mình thời ít lỗi; đem lòng dong mình ra dong người thời trọn nghĩa. 

Cảnh Hành Lục

 

~*~

Không thừa thuận để vui lòng cha mẹ, không đáng gọi là người; không cảm động để làm hay cho cha mẹ, không đáng gọi là con.

Mạnh Tử

 

~*~

Ngày nay người ta coi hiếu là có thể nuôi cha mẹ, nhưng đến chó, ngựa kia, người ta cũng nuôi, nếu không kính cha mẹ thì có khác gì? 

今之孝者,是谓能养。至於犬马,皆能有养,不敬,何以别乎？
Kim chi hiếu giả, thị vị năng dưỡng. Chí ư khuyển mã giai năng hữu dưỡng, bất kính hà dĩ biệt hồ?

Khổng Tử

 32 người thích      Thích

~*~

Cây muốn lặng, gió chẳng đừng; con muốn nuôi, cha mẹ đã khuất. 

~*~

Người con đại hiếu, suốt đời mến cha mẹ.

Mạnh Tử

~*~

Kẻ biết làm con, vậy sau mới biết làm cha.

Gia Ngữ

 

~*~

Con nhà tử tế, cha giận, sợ ít; cha không nói, lại sợ nhiều.

Cổ Ngữ

 

~*~

Người ta sống ở trên đời 
Ba điều ân nghĩa ta thời phải ghi 
Một lòng tâm niệm như y 
Không cha hồ dễ có chi thân mình 
Không vua mình chẳng nên vinh 
Không thày há dễ gì mình làm nên.

人有三情，
可事如一
非父不生，
非君不榮，
非師不成。
Nhân hữu tam tình,
Khả sự như nhất
Phi phụ bất sinh,
Phi quân bất vinh,
Phi sư bất thành.

Minh Đạo Gia Huấn

 9 người thích      Thích

~*~

Đạo phụng dưỡng phải lễ nghi
Chớ hiềm ô uế chớ vì bẩn hôi
Mẹ cha còn ở trên đời
Làm con chớ có chơi bời đi xa
Là thân thể là tóc da
Đều của từ mẹ từ cha cho mình
Chăm nom gìn giữ dáng hình
Cái gốc của hiếu từ mình chứ đâu
Lập thân hành đạo là sau
Tiếng nêu đời trước truyền sau rỡ ràng
Mẹ cha nhờ tiếng mà sang 
Là ngọn của hiếu hai đàng đều cân

奉養禮儀，莫避污穢
父母在堂，不可遠遊
身体髮膚，受之父母
不敢毀傷，孝之始也
立身行道，揚名於後
以顯父母，孝之終也
Phụng dưỡng lễ nghi, Mạc tị ô uế
Phụ mẫu tại đường, Bất khả viễn du
Thân thể phát phu, Thụ chi phụ mẫu
Bất cảm hủy thương, Hiếu chi thủy dã
Lập thân hành đạo, Dương danh ư hậu
Dĩ hiển phụ mẫu, Hiếu chi chung dã

Minh Đạo Gia Huấn