Hình nền cho mọi người: Hán học Danh ngôn về Giao tiếp, quan hệ

Khi nhàn cư phải khiêm cung, khi làm việc phải nghiêm trang thận trọng, giao thiệp với người phải trung thực.

居處恭, 執事敬, 與人忠。
Cư xử cung, chấp sự kính, dữ nhân trung.

Khổng Tử

105 người thích Thích

~*~

Đem lòng yêu vợ con ra yêu cha mẹ thời là hiếu; đem lòng giữ nhà ra giữ nước thời là trung; đem lòng trách người ra trách mình thời ít lỗi; đem lòng dong mình ra dong người thời trọn nghĩa.

Cảnh Hành Lục

35 người thích Thích

~*~

Ở phải chọn láng giềng, chơi phải chọn bạn.

Tuân Tử

27 người thích Thích

~*~

Trong gia đình mà người trung (*) chẳng dạy dỗ kẻ bất trung, người tài chẳng trông nom kẻ bất tài, thì kẻ hay, người dở cũng chả khác nhau mấy.
(*) Trung : Đứng đắn, công minh, người hay và giỏi.

Mạnh Tử

25 người thích Thích

~*~

Lấy trung hiếu để lại cho con cháu thì con cháu hưng thịnh; lấy trí thuật để lại cho con cháu thì con cháu suy vong; lấy sự khiêm nhượng để giao tiếp với người thì mạnh; lấy điều thiện để giữ mình thì lành.

以忠孝遺子孫者昌，以智術遺子孫者亡。以謙接物者強，以善自衛者良。
Dĩ trung hiếu di tử tôn giả xương, dĩ trí thuật di tử tôn giả vong. Dĩ khiêm tiếp vật giả cường, dĩ thiện tự vệ giả lương.

Cảnh Hành Lục

25 người thích Thích

~*~

Cái tay giận dỗi không đánh nổi cái mặt tươi cười.

Cổ Ngạn

23 người thích Thích

~*~

Trên mà không chính thì dưới có chính cũng thành ngụy, người lành cũng biến thành kẻ gian tà.

Kỳ vô chính, chính phục vi kỳ, thiện phục vi yêu.

Lão Tử

17 người thích Thích

~*~

Ở nhà khách khứa chẳng mời, ra ngoài mới biết ít người mời ta.

在家不會迎賓客，出外方知少主人。
Tại gia bất hội nghinh tân khách, xuất ngoại phương tri thiểu chủ nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

14 người thích Thích

~*~

Vẻ đẹp của tình vợ chồng là kính cẩn lẫn nhau mà vẫn hòa hợp.

鸞和之美，肃肃雍雍。
Loan hòa chi mĩ, túc túc ung ung.

Lễ Ký

13 người thích Thích

~*~

Quân tử không lấy sắc bên ngoài để thân cận với người. Tình sơ giao mà dùng dung mạo thì khác nào kẻ tiểu nhân khoét tường lén trộm cắp của người? Tình phải tin nhau, lời phải khéo léo.

君子不以色亲人。情疏而貌亲，在小人则穿窬之盗也与?情欲信，辞欲巧。
Quân tử bất dĩ sắc thân nhân. Tình sơ nhi mạo thân, tại tiểu nhân tắc xuyên du chi ích dã dư? Tình dục tín, từ dục xảo.

Khổng Tử

12 người thích Thích

~*~

Đường xa biết sức ngựa tài, việc lâu mới thấy lòng người dở hay.

路遥知马力，事久见人心。
Lộ dao tri mã lực, sự cửu kiến nhân tâm.

Tăng Quảng Hiền Văn

10 người thích Thích

~*~

Khách vào chủ chả ngó ngàng, e là kẻ đó thuộc hàng ngây ngô.

客來主不顧，應恐是痴人。
Khách lai chủ bất cố, ưng khủng thị si nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

10 người thích Thích

~*~

Bạn có ích gồm ba loại: Có ba hạng bạn có ích, ba hạng bạn có hại. Bạn chính trực, bạn thành tín, bạn biết nhiều là có ích. Bạn đón ý mình, bạn khéo nịnh mình, bạn không có thực học là bạn có hại.

益者三友,损者三友.友直,友谅,友多闻,益矣。友便辟,友善柔,友便侫,损矣。
Ích giả tam hữu, tổn giả tam hữu. Hữu trực, hữu lượng, hữu đa văn, ích hĩ. Hữu tiện tịch, hữu thiện nhu, hữu tiện vọng, tổn hĩ.

Khổng Tử

9 người thích Thích

~*~

Cùng ở với nhau lúc có ưu hoạn thì dễ, cùng ở với nhau lúc có quyền lợi thì khó.

Lã Đông Lai

9 người thích Thích

~*~

Chẳng lo người ta không biết mình, chỉ lo mình không biết phân biệt người hay người dở.

不患人之不已知，患不知人也。
Bất hoạn nhân chi bất kỷ tri, hoạn bất tri nhân dã.

Khổng Tử

9 người thích Thích

~*~

Việc làm kín đáo thì mới nên, câu truyện tiết lộ thì hay hỏng.

Hàn Phi Tử

9 người thích Thích

~*~

Tử Cống hỏi về cách cư xử với bạn bè. Khổng Tử đáp: (Bạn có lỗi) thì hết lòng khuyên nhủ cho khôn khéo, không được thì thôi, khỏi mang nhục.

子貢問友. 子曰: 忠告而善道之, 不可則止, 毋自辱焉。
Tử Cống vấn hữu. Tử viết: Trung cáo nhi thiện đạo chi, bất khả tắc chỉ, vô tự nhục yên.

Luận Ngữ

8 người thích Thích

~*~

Chúng bạn thân li, khó mà thành công được.

衆叛親離, 難以濟矣。Chúng bạn thân li, nan dĩ tế hĩ.

Tả truyện

8 người thích Thích

~*~

Chính người thân lại chẳng thân, chẳng người thân lại là thân mới kỳ.

是親不是親，非親卻是親。
Thị thân bất thị thân, phi thân khước thị thân.

Tăng Quảng Hiền Văn

8 người thích Thích

~*~

Đầy trong thiên hạ người quen biết, tri kỷ cùng ta được mấy người.

相识满天下，知心能几人。
Tương thức mãn thiên hạ, tri tâm năng kỷ nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

8 người thích Thích

~*~

Kết bạn chọn kẻ hơn ta, nếu như ta cũng chẳng thà bằng không.

結交須勝己，似我不如無。
Kết giao tu thắng kỷ, tự ngã bất như vô.

Tăng Quảng Hiền Văn

8 người thích Thích

~*~

Giữ miệng như giữ lục bình, sảy tay rơi vỡ tan tành còn chi.
Giữ ý như giữ thành trì, để giặc vào lọt còn chi là thành.

守口如瓶，防意如城。
Thủ khẩu như bình, phòng ý như thành.

Tăng Quảng Hiền Văn

8 người thích Thích

~*~

Mới gặp nhau tốt dễ dàng, ở lâu chưa hẳn sẵn sàng vì nhau.

相见易得好，久住难为人。
Tương kiến dị đắc hảo, cửu trụ nan vi nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

7 người thích Thích

~*~

Kẻ lấy thần thế chơi với nhau, thần thế đổ là hết bạn; kẻ lấy của cải chơi với nhau, của cải tan là mất bạn.

Vân Trung Tử

7 người thích Thích

~*~

Biết con không ai bằng cha.

Quản Tử

6 người thích Thích

~*~

Cá mất nước thì cá chết, nước mất cá, nước vẫn là nước.

Vựng Uyển

6 người thích Thích

~*~

Người giữ lễ là người có thể xác định được thân hay sơ, giải quyết được hiềm nghi, phân biệt được đồng và dị, rõ ràng được đúng và sai.

夫禮者，所以定親疏，決嫌疑，別同異，明是非也。
Phu lễ giả, sở dĩ định thân sơ, quyết hiềm nghi, biệt đồng dị, minh thị phi dã.

Lễ Ký

6 người thích Thích

~*~

Vẽ cọp vẽ da khó vẽ xương, biết người biết mặt khó biết lòng.

畫虎畫皮難畫骨，知人知面不知心。
Họa hổ họa bì nan họa cốt, tri nhân tri diện bất tri tâm.

Tăng Quảng Hiền Văn

6 người thích Thích

~*~

Hổ lạ còn hay gần gũi được, người quen chưa hẳn đã là thân.

虎生猶可近，人熟不堪親。
Hổ sinh do khả cận, nhân thục bất kham thân.

Tăng Quảng Hiền Văn

6 người thích Thích

~*~

Nghe thấy người ta hay thì ngờ, nghe thấy người ta dở thì tin, thế là bụng đầy những gươm giáo.

Trần Kế Nho

6 người thích Thích

~*~

Gặp nhau trò chuyện đôi câu, chớ nên gan ruột gót đầu phơi ra.

逢人且说三分话，未可全抛一片心。
Phùng nhân thả thuyết tam phân thoại, vị khả toàn phao nhất phiến tâm.

Tăng Quảng Hiền Văn

6 người thích Thích

~*~

Nước xa khó chữa cháy gần, người thân xa kém hương lân gần kề.

遠水難救近火，遠親不如近鄰。
Viễn thủy nan cứu cận hỏa, viễn thân bất như cận lân.

Tăng Quảng Hiền Văn

6 người thích Thích

~*~

Những người đến nói điều kia nọ, chính ấy con người thích nọ kia.

來說是非者，便是是非人。
Lai thuyết thị phi giả, tiện thị thị phi nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

5 người thích Thích

~*~

Nói chuyện chớ châm chọc để người ta buốt; nói đùa chớ cạnh khóe để người ta đau.

Lục Lũng Kỳ

5 người thích Thích

~*~

Gặp người tri kỷ ta nâng cốc, thơ chỉ bình ngâm với bạn hiền.

酒逢知己饮，诗向会人吟。
Tửu phùng tri kỷ ẩm, thi hướng hội nhân ngâm.

Tăng Quảng Hiền Văn

5 người thích Thích

~*~

Câu khen quá đáng của người bạn, lại hại hơn câu chê quá đáng của kẻ thù.

Ly Mã Bão

5 người thích Thích

~*~

Mỗi người một dạ khác nhau, không tiền cũng cố mà cầu mua kim.

一人一般心，无钱堪买针。
Nhất nhân nhất ban tâm, vô tiền khan mãi châm.

Tăng Quảng Hiền Văn

4 người thích Thích

~*~

Hai người khi đã thật lòng, có tiền nên sắm vàng ròng chả sao.

两人一般心，有钱堪买金。
Lưỡng nhân nhất ban tâm, hữu tiền kham mãi kim.

Tăng Quảng Hiền Văn

4 người thích Thích

~*~

Liêm sỉ là việc lớn, tử sinh là việc nhỏ.

Diệp Mộng Đắc

4 người thích Thích

~*~

Gần gũi trẻ xấu, lâu ngày tất lụy đến mình,
Chịu khuất bậc lão thành, lúc cấp có thể nương tựa.

狎昵惡少，久必受其累；
屈誌老成，急則可相依。
Áp nặc ác thiểu, cửu tất thụ kỳ lụy;
Khuất chí lão thành, cấp tắc khả tương y.

Chu Tử Gia Huấn

3 người thích Thích

~*~

Phát ngôn mà không coi trọng người nghe, biết đâu chừng có kẻ gièm pha vu cáo, nên nhẫn nại suy nghĩ trước,
Nhân vì việc mà tranh giành với nhau, biết đâu chừng mình đây là người không phải, nên bình tâm ngầm nghĩ ngợi .

輕聽發言，安知非人之譖訴，當忍耐三思；
因事相爭，安知非我之不是，須平心暗想。
Khinh thính phát ngôn, an tri phi nhân chi sàm tố, đương nhẫn nại tam tư,
Nhân sự tương tranh, an tri phi ngã chi bất thị, tu bình tâm ám tưởng.

Chu Tử Gia Huấn

3 người thích Thích

~*~

Nhiều người yêu thành ra phúc; nhiều người ghét thành ra họa.

Hoài Nam Tử

3 người thích Thích

~*~

Gặp lại nhau mà còn tốt được với nhau như ngày mới quen biết, thì tới già cũng không còn oán hận gì nữa cả.

相逢好似初相识，到老终无怨恨心。
Tương phùng hảo tự sơ tương thức, đáo lão chung vô oán hận tâm.

Tăng Quảng Hiền Văn

3 người thích Thích

~*~